Partially financed through state budget funds
granted by the Republic of Poland’s Ministry of Science and Higher Education
under the program “Excellent Science II”
European medical specialist examinations: UEMS experience
Chair, dear colleagues, I want to say just a few words about the European medical specialist examinations that are organized or co-organized by the European Union of Medical Specialists (UEMS). Here is my disclosure slide and, as you can see, being past president of the UEMS, I might be strongly biased in favor of the UEMS, and this bias includes speaking too much. So I count on [you] showing some signs when the time is up, even if I can see it here as well.
Well, not everybody knows the UEMS—and I think the majority don’t know. The UEMS is the oldest—and the oldest means exactly 65 years—and the largest professional organization of European doctors. As you can see, we enjoy representation from all Member States of the European Union and from other states. We are actually the only professional organization that has such a wide representation, which is very important in all our activities, including the examinations. Our most important activities are preparation of the European training requirements, which are programs for specialty training, and we have these programs in the majority of specialties listed in the directive on the recognition of professional qualifications. This is just an example of two documents adopted last month.
Then, the next step, the sequel to training, is examination, and I will talk about this part today. And another core activity of the UEMS is continuing medical education (CME), for which we provide accreditation. I am very glad and proud that this event is also accredited by the UEMS European Accreditation Council for CME (UEMS-EACCME).
Well, what are the European medical specialist examinations? There are many and, of course, there is no single format. But in principle, these are voluntary exit exams. They are voluntary for organizers and for candidates, and they are considered a mark of excellence. We say that having this diploma gives the lucky colleagues who pass the examination a competition advantage. And these examinations are organized by the UEMS bodies, mainly by the sections and the board, in collaboration with scientific societies. Sometimes the section is the leading group, sometimes the society is the leading group, but this is practically always collaboration. They are open to trainees from European Union countries, but also to colleagues from other countries who also want to check their knowledge and their competence, at least to some extent.
It started quite a long time ago, as you can see, in 1984. That was the first examination, which, we think, was an examination by the European Society and the UEMS section. It was in 1984. This examination in anesthesiology expanded rapidly and is now one of the most successful international examinations. It reached even Poland, as you can see here, already some time ago. This year the UEMS examinations are given—or provided—in 37 specialties or competencies. So it is a large number, >3000 candidates per year take this examination. Usually they are very standard, so there is really not much to say about innovation. They mostly consist of two parts, which is written—multiple choice questions (MCQ)—and then there is oral examination. For this written part in particular, we—our bodies—frequently use technical support from professional providers.
There is always the question, “What is the relationship between this examination, which is voluntary, and national examinations, which are obligatory if somebody wants to be a medical specialist?” In health care in Europe, there is the subsidiarity-based approach, which means each country organizes the health care and training according to its wishes, possibilities, traditions, and so on. So, these examinations have no formal or legal status, but they can be implemented at the national level. And this very much depends on the activity of the national scientific societies and medical associations. Where there is a will to implement this on the national level, it will be done. In general, they serve as a template and standard for medical assessments, for exit medical exams, not only in European countries. We see that in some countries the taking of the European examination may be considered an option and it is, I would say, on par with national examination. This is, for example, the situation with anesthesiology in Poland, where the trainees can take this or that examination. In a growing number of specialties and countries these examinations are recognized as national examination and sometimes the only examination. This is the situation, for example, with urology in Poland. There are sometimes localized versions, particularly regarding the language.
This is, as you can see, a big effort with a large number of colleagues involved. And of course, it is necessary to have some standardization and harmonization of these exams, of the procedures. After 20 years from the first examination, it became very obvious. And in 2007, 9 specialties gathered in Glasgow, the specialties that already provided the examinations, and they issued what we call the Glasgow Declaration. This was about the most basic principles of the European examinations, and they also called for the creation of a specialized body for the European examination, which is now called the UEMS Council for European Specialists Medical Assessment (UEMS-CESMA). This is a thematic federation, which means it is a forum for discussion, for exchange of best practices, and also for assurance of the quality, of which I will speak later on.
Now, why do we do it? Why do we take all the effort and give our time to this European harmonization of examinations? Why do we think European examinations are important? First, recently, which is not mentioned on the slide, that there are many doctors who want to improve their qualifications and who want to have this checked and certified. This is, of course, a very obvious reason. And there are many doctors, as you can see, 3000 per year. But there are also more practical reasons. One is patient mobility. This was highly boosted by the directive on cross-border health care. And of course, patients want high standard of care wherever they go. Then, there is professional mobility. For a number of years, doctors were the most professionally mobile group in the European Union, and it became very obvious that there are significant differences in the competence—knowledge and competence—between countries that belong to the European Union. This is, of course, a very strong reason to propose some kind of harmonized standard. What should it be? Of course, we could discuss this for a very long time, but I think that this statement you see here by Professor Danny Mathysen, who is one of the active members of the CESMA, shows very well what we think about the standard. We usually say that the standard is the level of knowledge and competence that can be harmonized in the European Union. Of course, it is usually a high standard, but there are always countries that will say, “Okay, for us it is not enough. We want—and we already are at—a higher level.” Yes, they are. But there are many more countries that need to work to reach this standard, and this is the definition of the standard we usually provide. These examinations, as I said, are voluntary and the UEMS serves as the coordinating body for this effort. We gather colleagues from all specialties from all European countries, and not only—also from beyond the European Union. And in each our activity there is wide consultation not only among countries but also among specialties. And then, finally, there is a decision by the UEMS Council which provides, we believe, an important element of quality. Support from national scientific societies is also very important. They participate in the work of our bodies and they provide this local expertise.
We also have a bigger idea. This is what we do now and it is a lot. But we have a bigger idea. Since some ten years we have been proposing to politicians that based on our experience, we could create a European curriculum in each specialty—at least in the majority of specialties. This could be recognized on par with national qualifications. We are quite well prepared to this, and, I think, pandemic showed that in some specialties at least, there is a need for more doctors and for more harmonized competence. In case of medical emergencies, where there is need to move personnel, this would serve this idea, among others, very well.
Now, about the quality. With such effort, of course, quality is very important. And, as I said, the UEMS-CESMA is the body that takes care of the practical aspects, but also of the quality. This is the group of volunteers that provides and produces guidelines how to organize the examination, how to write questions, how to select examiners, and so on. I will shortly mention each of these guidelines that are available on our website.
For example, organization. As you see, there are many points that should be taken into account and should be done. It’s a bit painstaking, but this is the way to provide good quality.
Writing MCQs. We all know that it is very important and very difficult. So there is advice on how it should be done. I would say, nothing revolutionary, but it’s extremely important if we are to pretend that the examination is of good quality.
Then, examiner selection. Extremely important for the oral part. I think we’ve passed many examinations due to our professional development and we know how important the examiners are. Both ways, I would say. So, some indications how to do it are here in this document.
And the last is the document on quality assessment. This is the activity of the UEMS-CESMA that provides, again, on a voluntary basis, assessment for each group that organizes European examination. This document is quite long. The procedure is, again, very long. But we believe it is extremely important because auditing this examination is another mechanism to assure quality. The CESMA provides direct observation, interviews, and if you read the document, you will see that there are many procedures that have to be fulfilled to provide advice to the group. We don’t have this policy that either you pass and there is examination that we endorse or you don’t pass and we don’t know about this examination. The purpose of this activity is to provide advice to show what should be improved, how it can be improved. But we are in, I would say, a transition period and in the foreseeable future, I think within several years, we will require each examination that is called the UEMS European examination to be assessed by the CESMA, and to be positively assessed, because we think that it is absolutely necessary.
Okay. So this is the information about what we do, but the title is “UEMS experience.” So, what is our experience? Well, it is overwhelmingly positive, I would say. We believe—and what we see in the reports by the CESMA—is that these European exams represent a really high-level exit assessment, which—of course somebody can say it’s very traditional, and where is the innovation, and so on—but it is a solid exit assessment. The confirmation of this comes from what I said. These examinations are increasingly—it is not a rapid process—adopted by many countries as their national examinations for medical specialists. And what is very important is that we, acting as coordinators bringing together this different experience from many countries, from many specialties, can really achieve good harmonization of the assessments and, before that, harmonization of training that is suitable for European practice.
Going to a higher level and speaking a little bit about politics, I would say that our experience is also overwhelmingly positive because we see how important and how valuable is voluntary effort of our colleagues. Nobody gets paid for this. These people do it on their own. They dedicate their time and experience to the common goal, which is harmonization of the examinations and what we call in the UEMS responsible professional autonomy. We see that there is always discussion whether professional autonomy is something that can provide good quality. Well, we believe it is possible and it is possible on a voluntary basis, and we also believe that this European harmonization and collaboration is extremely important. The UEMS has always been a very much pro-European organization. We believe that joint effort, joint European action, is not only of very big value, but it’s—and we know this now very well—it’s even necessary.
I want to thank the colleagues from the CESMA group, with some very prominent colleagues who are in the CESMA, including our current president, Professor Vassilios Papalois—who also had a very long activity in the CESMA. We are very grateful to them. They give their experience and time and we achieve what I tried to present. I hope you are encouraged to take part in this: to undergo these examinations, to create these examinations, to promote them in your societies and in your countries. This is done by us, by doctors. It is a valuable effort and that’s what we should do. Thank you for your attention.
Europejskie lekarskie egzaminy specjalizacyjne: doświadczenie UEMS
Szanowni Państwo, chciałbym krótko opowiedzieć o europejskich egzaminach specjalizacyjnych organizowanych lub współorganizowanych przez Europejską Unię Lekarzy Specjalistów, czyli UEMS. Oto slajd dotyczący mojego potencjalnego konfliktu interesów – jak Państwo widzą, jako były prezes UEMS mogę być skrajnie nieobiektywny i mówić o niej bez końca. Dlatego liczę na sygnały, kiedy przekroczę limit czasu – nie szkodzi, że widzę zegar.
Nie wszyscy znają UEMS, a może nawet większość o niej nie słyszała. Jest to najstarsza, mająca 65 lat, i największa organizacja zawodowa zrzeszająca lekarzy z Europy. Jak widać na slajdzie, mamy w swoich szeregach przedstawicieli wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej i nie tylko. Jesteśmy jedyną organizacją zawodową z tak szerokim przedstawicielstwem, co przekłada się na wszystkie nasze działania, również egzaminy. Do naszych kluczowych zadań należy przygotowywanie europejskich ram kształcenia, czyli programów szkoleń specjalizacyjnych. Mamy już programy dla większości specjalizacji wymienionych w dyrektywie w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych. Oto przykładowe dwa dokumenty przyjęte w zeszłym miesiącu.
Po szkoleniu następuje egzamin, który jest tematem mojego dzisiejszego wystąpienia. Kolejny ważny obszar działalności UEMS to ustawiczne kształcenie medyczne, gdzie pełnimy funkcję organu akredytacyjnego. Jestem bardzo zadowolony i dumny, że dzisiejsze wydarzenie także jest akredytowane przez Europejską Komisję Akredytacji Doskonalenia Zawodowego UEMS.
Czym zatem są europejskie lekarskie egzaminy specjalizacyjne? Oczywiście jest ich wiele i nie mają jednego uniwersalnego formatu. Są to dobrowolne egzaminy końcowe – dobrowolne i dla organizatorów, i dla kandydatów – uznawane za znak doskonałości. Mówi się, że dyplom potwierdzający ich zdanie daje jego posiadaczowi przewagę konkurencyjną. Egzaminy organizują jednostki UEMS, głównie sekcje i zarząd, we współpracy z towarzystwami naukowymi. Niekiedy grupą wiodącą jest sekcja, innym razem towarzystwo, ale praktycznie zawsze podstawą jest współpraca. Egzaminy mogą składać kandydaci z państw Unii Europejskiej oraz lekarze z innych krajów chcący sprawdzić swoją wiedzę i kompetencje w pewnym zakresie. Początki egzaminów są dość odległe i sięgają 1984 roku. Pierwsze były organizowane przez europejskie towarzystwo i sekcję UEMS. Rok 1984. Ten konkretny egzamin, z anestezjologii, szybko się rozwinął i obecnie stanowi jeden z najbardziej udanych egzaminów międzynarodowych. Jak widać na slajdzie, jakiś czas temu dotarł nawet do Polski. W tym roku egzaminy UEMS są organizowane w 37 specjalizacjach i kompetencjach. Liczby imponują – rocznie podchodzi do nich ponad 3000 kandydatów. Ich formuła jest zwykle bardzo typowa, więc trudno mówić o innowacyjności. Składają się przeważnie z 2 części: pisemnej (testu wielokrotnego wyboru) i ustnej. Przy części pisemnej często korzystamy z profesjonalnego wsparcia technicznego.Zawsze pada pytanie, jak ten dobrowolny egzamin ma się do obowiązkowych egzaminów państwowych, które musi zdać każdy specjalista. W europejskim systemie ochrony zdrowia dominuje model lokalny, co oznacza, że każde państwo organizuje opiekę zdrowotną i powiązane szkolenia wedle własnych oczekiwań, możliwości, tradycji i tak dalej. Dlatego też egzaminy UEMS mimo braku statusu prawnego i formalnego mogą być wdrażane na poziomie krajowym – w dużej mierze zależy to od działalności krajowych towarzystw naukowych i stowarzyszeń lekarskich. Jeśli chcą, mogą je wdrożyć na szczeblu krajowym. Zasadniczo nasze egzaminy służą za wzór i standard oceny kompetencji medycznych i egzaminów końcowych nie tylko w krajach europejskich. Z naszych obserwacji wynika, że w niektórych krajach są one na równi z egzaminem państwowym. Tak rysuje się na przykład sytuacja w polskiej anestezjologii, gdzie rezydenci wybierają, jaki egzamin chcą złożyć. Egzaminy te w rosnącej liczbie specjalizacji i krajów mają status państwowych, niejednokrotnie jako jedyne – jak na przykład w polskiej urologii. Są też państwa, w których obowiązują wersje lokalne, w szczególności tłumaczone.
Jak Państwo widzą, za egzaminami UEMS stoi ogromny wysiłek wielu osób. Oczywiście niezbędna jest standaryzacja i harmonizacja samych egzaminów oraz rządzących nimi procedur. Po 20 latach nie mieliśmy już co do tego wątpliwości. W 2007 roku w Glasgow zebrali się przedstawiciele 9 specjalizacji już objętych egzaminem i sporządzili tak zwaną Deklarację z Glasgow, która nakreśla podstawowe zasady prowadzenia egzaminów europejskich. Postulowali też powołanie specjalistycznego organu znanego dziś jako Rada UEMS ds. Oceny Europejskich Lekarzy Specjalistów, czyli UEMS-CESMA. Jest to federacja tematyczna – oferuje przestrzeń do dyskusji, wymiany dobrych praktyk oraz zapewnienia jakości – ale o tym powiem jeszcze później.
Dlaczego to robimy? Dlaczego poświęcamy siły i czas na harmonizację egzaminów na szczeblu europejskim? Dlaczego uważamy je za ważne? Tego punktu nie ma na slajdzie, ale przede wszystkim wielu lekarzy chce rozwijać kwalifikacje, sprawdzać wiedzę i potwierdzać ją certyfikatami. To oczywiste. Jak Państwo widzą, do egzaminów podchodzi co roku aż 3000 lekarzy. Ale kierują nimi także bardziej praktyczne względy. Po pierwsze, mobilność pacjentów, którą znacząco zwiększyła dyrektywa w sprawie transgranicznej opieki zdrowotnej. A pacjenci, rzecz jasna, wszędzie oczekują wysokiego standardu opieki. Po drugie, mobilność zawodowa. Przez lata lekarze stanowili najbardziej mobilną grupę w Unii Europejskiej, co uwydatniło znaczące różnice w poziomie wiedzy i kompetencji pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi. To bez wątpienia mocny argument za harmonizacją standardów. Na czym powinna ona polegać? Można o tym dyskutować godzinami, ale nasze myślenie bardzo dobrze odzwierciedla wypowiedź profesora Danny’ego Mathysena, aktywnego członka CESMA, widoczna na slajdzie. Definiujemy standard jako poziom wiedzy i kompetencji, który można zharmonizować w obrębie całej Unii Europejskiej. Choć zazwyczaj jest on wysoki, i tak znajdą się państwa, które powiedzą, że dla nich to za mało i oczekują więcej, bo są na wyższym poziomie. Ale z drugiej strony dużo większa liczba państw musi wykonać dodatkową pracę, by temu standardowi sprostać – stąd taka definicja. Jak już wspomniałem, nasze egzaminy są dobrowolne, a UEMS pełni funkcję jednostki koordynującej. Skupiamy lekarzy wszystkich specjalizacji z Unii i spoza Unii. Każde działanie jest szeroko konsultowane między państwami i między specjalizacjami, a ostateczna decyzja należy do Rady UEMS. To w naszej ocenie ważny element zapewnienia jakości, podobnie jak wsparcie ze strony towarzystw krajowych, które uczestniczą w pracach naszych organów i dzielą się wiedzą o lokalnych realiach.
Mamy szeroko zakrojoną wizję. Osiągnęliśmy już dużo, a chcemy więcej. Od około 10 lat proponujemy politykom stworzenie w oparciu o nasze doświadczenie wspólnego europejskiego programu nauczania w ramach każdej specjalizacji, a przynajmniej w większości z nich, którego realizacja dawałaby kwalifikacje równe państwowym. Jesteśmy do tego dość dobrze przygotowani. Pandemia pokazała, że przynajmniej w części specjalizacji potrzeba więcej lekarzy i większej harmonizacji kompetencji, zwłaszcza w zakresie stanów nagłych, gdzie jest duża rotacja personelu. Harmonizacja programu nauczania poprawiłaby tę sytuację.
Przejdźmy do jakości, która w tym kontekście odgrywa kluczową rolę. Jak wspominałem, UEMS-CESMA dba o aspekty praktyczne oraz o jakość. To grupa ochotników opracowujących wytyczne dotyczące organizacji egzaminów, tworzenia pytań, doboru egzaminatorów i tak dalej. Pokrótce odniosę się do wytycznych dostępnych na naszej stronie.
Na początek organizacja. Jak Państwo widzą, do uwzględnienia jest wiele punktów. To nieco żmudne, ale niezbędne do zapewnienia wysokiej jakości.
Tworzenie pytań w teście wielokrotnego wyboru. Wszyscy wiemy, że to ważne i trudne zadanie. Radzimy, jak to robić dobrze. Może nic w tym odkrywczego, ale jest to kwestia kluczowa przy tworzeniu egzaminu na wysokim poziomie.
Wybór egzaminatora – aspekt szczególnie istotny w przypadku egzaminów ustnych. Wszyscy mamy za sobą wiele egzaminów i wiemy, , jak ważna jest osoba egzaminatora. To działa zresztą w dwie strony. Dlatego zebraliśmy wskazówki, jak dokonać wyboru.
Ostatni dokument dotyczy oceny jakości. To zadanie UEMS-CESMA, która w grupach organizujących egzaminy europejskie prowadzi ich ocenę. Ocena jest dobrowolna. Dokument jest dość długi, tak jak i cała procedura, ale w naszym przekonaniu bardzo ważny, ponieważ audyt egzaminów to kolejny mechanizm zapewnienia odpowiedniej jakości. Audyt składa się z bezpośrednich obserwacji i rozmów prowadzonych przez CESMA. W dokumencie spisano liczne procedury, którym trzeba sprostać, żeby móc doradzać grupie. Nie stosujemy polityki, zgodnie z którą egzamin zostaje oceniony pozytywnie i oficjalnie to potwierdzamy, albo dostaje ocenę negatywną i słuch po nim ginie. Celem audytu jest wskazanie obszarów wymagających poprawy. Myślę, że aktualnie jesteśmy w okresie przejściowym, ale w ciągu kilku lat każdy egzamin europejski UEMS będzie musiał przejść ocenę CESMA i uzyskać pozytywną opinię. W naszej ocenie to absolutnie konieczne.
Dość o tym, co robimy. Tytuł mojego wystąpienia to nasze doświadczenia jako UEMS. Jakie one są? Zdecydowanie pozytywne. Wierzymy – i to samo widzimy w raportach CESMA – że egzaminy europejskie jako forma oceny końcowej stoją na naprawdę wysokim poziomie. Oczywiście można im zarzucić zbyt tradycyjną formę czy brak innowacyjności, ale to przede wszystkim rzetelne egzaminy końcowe. Stopniowo coraz więcej państw wprowadza je jako państwowe egzaminy specjalizacyjne. Co ważne, jako koordynatorzy z wielu państw i specjalizacji łączymy różne doświadczenia, co pozwala osiągnąć dobry poziom harmonizacji oceny oraz szkoleń odpowiadający europejskim realiom.
Przechodząc szczebel wyżej do zagadnień organizacyjnych, nasze doświadczenia również są jednoznacznie pozytywne z uwagi na bardzo ważne i cenne dobrowolne zaangażowanie naszych kolegów i koleżanek. Robią to pro bono, na własny rachunek. Poświęcają swój czas i dzielą się doświadczeniem na rzecz wspólnego celu: harmonizacji egzaminów i tak zwaną odpowiedzialną autonomią zawodową. Często padają pytania, czy autonomia zawodowa może zapewnić dobrą jakość. W UEMS wierzymy, że tak i że jest to możliwe przy dobrowolnym zaangażowaniu. Uważamy też, że harmonizacja i współpraca na szczeblu europejskim są ogromnie ważne. UEMS zawsze była bardzo proeuropejską organizacją. W naszym przekonaniu wspólne działania na szczeblu europejskim są nie do przecenienia. Dziś wiemy też, , że są niezbędne.
Na koniec chcę podziękować kolegom i koleżankom z grupy CESMA, wśród których są niezwykłe osobistości, jak nasz obecny prezes, profesor Vassilios Papalois, wieloletni członek CESMA. Jesteśmy im ogromnie wdzięczni. Dzielą się z nami doświadczeniem i czasem. To im zawdzięczamy osiągnięcia, o których dzisiaj mówiłem. Mam nadzieję, że zachęciłem Państwa do złożenia egzaminów lub do ich współtworzenia i promowania w swoich towarzystwach i państwach. To zadanie dla nas, dla lekarzy, a nasze wysiłki są niezwykle ważne i potrzebne. Dziękuję za uwagę.
