Osteoporosis secundaria y esteroidea

02.12.2019
Osteoporoza wtórna i posteroidowa
Piotr Głuszko

Pregunta 19. ¿Cuáles son las causas más frecuentes de osteoporosis secundaria?

Las causas más frecuentes de osteoporosis secundaria son: fármacos, inmovilización prolongada, enfermedades del tracto digestivo (trastornos de la absorción), cirugías bariátricas y las carencias nutricionales (dietas extremas y devastadoras).

Pregunta 20. ¿Cómo tratar osteoporosis esteroidea?

La osteoporosis yatrogénica inducida por una administración crónica de glucocorticoides (esteroidea) es una forma particular de osteoporosis secundaria. Los expertos polacos recomiendan evaluar el riesgo de fractura y —si es posible— realizar una prueba de densitometría DXA antes o simultáneamente con la introducción de la corticoterapia (a una dosis de prednisona >5 mg/d, de duración >3 meses).2
La administración preventiva de un bisfosfonato, generalmente risedronato, es aconsejable en todas las personas mayores a 65 años (independientemente del riesgo de fracturas) que reciben glucocorticoide oral de manera crónica.2

Pregunta 21. ¿Cómo influye la terapia con tamoxifeno en el desarrollo de osteoporosis?

El tamoxifeno actúa como un antagonista estrogénico en los huesos, por lo cual frena la resorción ósea en mujeres posmenopáusicas, al igual que otros moduladores selectivos de los receptores de estrógenos (SERM). Sin embargo, entre las mujeres que reciben tamoxifeno por causas oncológicas antes de la menopausia, la pérdida de la masa ósea es más grande. Es posible reducirla administrando un bifosfonato.

Bibliografía:

1. Kucharz E.J., Stajszczyk M., Kotulska A. y cols., Rola witaminy K2 w metabolizmie kości i innych procesach patofizjologicznych – znaczenie profilaktyczne i terapeutyczne. Forum Reumatologiczne, 2018, 2: 71-86.
2. Lorenc R., Głuszko P., Franek E. y cols., Zalecenia postępowania diagnostycznego i leczniczego w osteoporozie w Polsce, Endokrynol. Pol., 2017, 68, supl. A.
3. Francis R y cols. National Osteoporosis Society. 2013 UK Practical Guides.
4. Lim S.Y., Bolster M.B., Current approaches to osteoporosis treatment, Current Opinion Rheum., 2015, 3: 216-224.
5. Kanis J., McCloskey E.V., Johansson H. y cols., European guidance for the diagnosis and management of osteoporosis in postmenopausal women, Osteoporosis Int., 2013, 1: 23-57.
6. Marcinowska-Suchowierska E., Suplementacja wapnia i witaminy D w zapobieganiu złamaniom osteoporotycznym u osób starszych: korzyści i kontrowersje. En: Czerwiński E., red., Osteoporoza: problem interdyscyplinarny, Warszawa, PZWL, 2015: 136-147.
7. Płudowski P., Karczmarewicz E., Chlebna-Sokół D. y cols., Witamina D: Rekomendacje dawkowania w populacji osób zdrowych oraz w grupach ryzyka deficytów – wytyczne dla Europy Środkowej 2013 r., Stand. Med., 2013, 10: 573-578.
8. Siris E.S., Adler R., Bilezikian J. y cols., The clinical diagnosis of osteoporosis: a position statement from the National Bone Health Alliance Working Group. Osteoporos. Int., 2014, 25: 1439-1443.
9. Goncerz G.: Podsumowanie wytycznych American College of Rheumatology 2017, Med. Prakt., 2018, 1: 56-61.
10. Adler R.A., El-Hajj Fuleihan G., Bauer D.C. y cols., Managing osteoporosis in patients on long-term bisphosphonate treatment: report of a task force of the American Society for Bone and Mineral Research, J. Bone. Mineral. Res., 2016, 31: 16-35.
11. Głuszko P.: Osteoporoza – postępy 2017/2018, Med. Prakt., 2018, 5: 65-69.
12. McClung M.R., Cancel the denosumab holiday, Osteoporosis Int., 2016, 27: 1677-1682.